28 Eylül 2016 Çarşamba

Çakıcı'ya Sözümüz Yok

İzmir'in kavakları türküsünü bilenler orada başlıktaki kelimelerin nasıl geçtiğini çok iyi bilir. Bilmeyenler için o mısraları hatırlayalım.


Selvim Senden Uzun Yok

Yaprağında Düzüm Yok
Kamalı Da Zeybek Vuruldu (Yar Fidan Boylum)
Çakıcı'ya Sözüm Yok 
Bu sözlerde çok fazla karıştırılan bir gerçeği gün yüzüne çıkaracağız. Aslında 3. mısrada geçen Kamalı'da kelimesi için çoğu kimse kesici bir aleti ya da bir enstrümanı düşünür. Aslında bunların olayla alakası yok. Önemli bir olaydan ileri gelmektedir olayın ve Çakıcı'ya neden sözümüz olmadığını da en güzel anlatan bölümüdür türkünün. Çakıcı aslında 17 yaşında bir çocuktur ve babasını vuran adamdan intikam aldıktan sonra Çakıcı olur ve dağlarda nam salar. Onu dönemin eşkiya efelerinden ayıran ise gelinlik kızların çeyizlerini vermesi zenginlere baskı zoruyla okul ve köprü yaptırmasından ileri gelmektedir. Kamalı kısmına gelmeden önce Çakıcı'nın asıl nam saldığı bölüme kısa değinelim. Çakıcı önde gelen bir padişah yanlısı konak sahibinden okul ve köprü yapmasını ister bu isteği yerine getirilmez. Çakıcı konağı basar. O sıra konakta sadece adamın eşi vardır ve kadın alt kattan gelen dumanları görünce yangın var diye bağırır. Çakıcı bunu görünce "yangın var diye bağırma be kadın Çakıcı geldi diye bağır" der. Kadında avazı çıktığınca Çakıcı geldi diye bağırır bunun üstüne kimse konağa yanaşmaz. Çakıcı evdeki tüm parayı alır ve köy muhtarına köyün köprüsünü yapması için teslim eder. İşte türküde ki konak yakma hikayesi de buradan gelir. Gelelim asıl konuya bu Kama nedir? Kamalı Efe Çakıcı'nın amcasının oğludur lakin Kamalı Efe padişah yanlısı ve zenginlerin isteklerini yerine getiren azılı bir eşkiyâdır. Dağlarda Kamalı'nın peşine düşen Çakıcı ilk gördüğü yerde Kamalı'yı öldürür. Halkın üstüne karanlık gibi çöken gaddar Kamalı ölünce'de halk bir nebze olsa nefes alır. İşte türkünün ikinci kıtasında geçen Kamalı'da Zeybek vuruldu sözü buradan gelir. Halkın sevdiği Çakıcı'ya da bu yüzden de söz(laf) yoktur. Padişah tarafından tutulan 300 kişilik Arnavut paralı askerlerini bir gece al aşağı edip bölgeyi Arnavut mezarlığına çeviren bu namlı efenin canını da ancak bir efe alabilirdi ki öyle oldu. Genç bir çocuk efe tarafından vuruldu. Başsız kolsuz ayaksız bedeni yoldaşları tarafından kendisini takip eden Cerkes çetelerine verildi. Çakıcı'ya sözümüz bu yüzden hiç olmadı olamaz da! Eşsiz eseri Haluk Levent'ten dinleyebilirsiniz...

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder